Projekt

W ramach projektu FUSAR opracowano teoretyczne, metodyczne i organizacyjne podstawy systemu wspierania decyzji w ochronie pszenicy przed fuzariozą kłosa. Choroba ta jest wywoływana przez grzyby rodzaju Fusarium, w tym głównie F. avenaceum, F. culmorum i F. graminearum. Są to groźne patogeny roślin zbożowych, powodujące straty plonu. Z powodu toksycznych metabolitów tworzonych przez te grzyby zarówno podczas wegetacji roślin na polu, jak też w czasie przechowywania, jakość ziarna może ulegać znacznemu pogorszeniu. Mykotoksyny wytwarzane przez grzyby rodzaju Fusarium nie rozkładają się pod wpływem obróbki termicznej i mogą powodować bardzo groźne schorzenia u ludzi i zwierząt gospodarskich skarmianych produktami wytworzonymi z porażonego ziarna.

Przyczyną choroby są zarodniki konidialne grzybów rodzaju Fusarium. Istotą nowo utworzonego systemu jest monitorowanie inokulum pierwotnego – obejmujące ustalenie terminu i stężenia zarodników znajdujących się w powietrzu w okresie kwitnienia pszenicy. Detekcja jest prowadzona przy zastosowaniu wolumetrycznych pułapek na zarodniki (pułapki Burkarda i pułapki MicroBio) w czterech odległych od siebie regionach Polski cechujących się odmiennym przebiegiem pogody (Wielkopolska, Pomorze, Podkarpacie, Opolszczyzna). Wyniki detekcji prowadzonej metodami aerobiologicznymi są porównane z przebiegiem choroby w warunkach naturalnej infekcji na polu. Doświadczenia polowe są wykonywane w miejscach działania pułapek na zarodniki, na czterech odmianach pszenicy ozimej o zróżnicowanej podatności na fuzariozę kłosa.

Wspólne stanowisko krajów członkowskich Wspólnoty Europejskiej w sprawie stosowania środków ochrony roślin wskazuje na potrzebę uwzględniania warunków miejscowych podczas podejmowania decyzji nad zasadnością, wysokością dawki i terminem stosowania pestycydu. Po wprowadzeniu w życie Dyrektywy WE 25/2008 od 2014 roku rolnicy będą zobowiązani do stosowania środków ochrony roślin na podstawie danych wskazujących na wysoki poziom zagrożenia zdrowotności danej uprawy. Zasadniczym elementem niniejszego projektu jest ocena możliwości zastosowania detekcji mikroskopowej i molekularnej inokulum pierwotnego tj. zarodników grzybów rodzaju Fusarium do oceny zagrożenia zdrowotności upraw zbóż.

Zespół wykonawców niniejszego projektu ma wieloletnie doświadczenie związane z prowadzeniem systemu wspierania decyzji SPEC (www.spec.edu.pl), dotyczącego suchej zgnilizny kapustnych u rzepaku.

*Projekt Nr N R12 0066 06 finansowany z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju