Bowerycyna i eniatyny

Zarówno bowerycyna (BEA) jak i eniatyny (A, A1, B, B1) należą do cyklicznych heksadepsypeptydowych mikotoksyn biosyntetyzowanych przez grzyby rodzaju Fusarium, w tym F. avenaceum, F. tricinctum czy F. poae. Występowanie tych mikotoksyn najczęściej związane jest ze zbożami drobnoziarnistymi, kukurydzą i ich produktami spożywczymi. Należy pamiętać, że poziomy BEA i ENNs są znacznie niższe w porównaniu ze stężeniami toksyn takich jak zearalenon czy deoksyniwalenol, nie stanowiąc tym samym istotnego zagrożenia dla ludzi i zwierząt.

Wzór strukturalny bowerycyny

Działanie toksyczne związane jest z jonoforowymi właściwościami bowerycyny i eniatyn, prowadzącymi do zakłóceń fizjologicznej równowagi jonowej i pH poprzez tworzenie struktur dimerycznych transportujących jony jednowartościowe przez błony komórkowe.

BEA wykazuje toksyczność względem niektórych linii komórkowych u ludzi, indukując apoptozę i fragmentację DNA. Ponadto, może działać na komórki mięśnia sercowego wywołując efekt inotropowy ujemny (zmniejszenie siły skurczu) i chronotropowy ujemny (zmniejszenie częstotliwości skurczu).

Eniatyny zwracają szczególną uwagę ze względu na szeroką aktywność biologiczną wynikającą z ich właściwości jonoforowych. Podobnie jak bowerycyna indukują śmierć komórek. Wykazują także działanie fitotoksyczne powodując choroby roślin charakteryzujące się więdnięciem i nekrozami.

Wzór strukturalny eniatyny