Niwalenol (NIV)

Niwalenol (NIV) – należący do trichotecenów z grupy B – jest mikotoksyną produkowaną przez grzyby rodzaju Fusarium, głównie Fusarium cerealis (F. crookwellence) i Fusarium poae oraz w mniejszych ilościach także przez Fusarium culmorum i Fusarium graminearum. Grzyby i ich metabolity występują powszechnie w różnych zbożach (pszenica, kukurydza, jęczmień, owies i ryż) oraz ich przetworzonych produktach (słód, piwo oraz chleb). W przypadku żywności pochodzenia zwierzęcego nie stanowi ona istotnego źródła tej toksyny.

Wzór strukturalny niwalenolu

Jak dotąd nieliczne tylko badania zostały przeprowadzone w celu stwierdzenia toksyczności niwalenolu. Podając NIV zwierzętom doświadczalnych czy gospodarskim stwierdzono niekorzystny wpływ toksyny głównie na narządy związane z aktywnym podziałem komórek, takie jak: jelito cienkie, śledziona, grasica, szpik kostny czy jądra, co potwierdzono również w przypadku innych trichotecenów. Ponadto wykazano, że niwalenol hamuje syntezę białek i kwasów nukleinowych u królików oraz powoduje silną erytropenię i łagodną leukopenię u samic myszy. W innych badaniach, niwalenol wprowadzony do diety młodych świń wykryto we krwi już po 20 minutach od spożycia i stwierdzono zmiany patologiczne w nerkach i przewodzie pokarmowym.

Na temat badań dotyczących neuro- i genotoksyczności niwalenolu istnieje niewiele informacji.